SỰ KHÁC BIỆT GIỮA KHUÔN ĐÚC ÁP LỰC, VÀ KHUÔN ÉP NHỰA

I. Khuôn đúc áp lực

      Một số sản phẩm điển hình của đúc áp lực đó là những chi tiết nhôm trên xe máy: vành đúc, bưởng, đùi gà, tay dắt, moay ơ.....

Bưởng xe máy

Tay dắt

Vành xe máy 

      Lõi khuôn đúc áp lực thường được gia công và nhiệt luyện bằng thép SKD-61. Trước nhiệt luyện, lõi khuôn sẽ được gia công để lại lượng dư vừa đủ để sau nhiệt luyện về lõi sẽ được gia công đạt chuẩn, đánh bóng trước khi được đem đi thấm Nito. Nhiệt luyện sẽ tạo độ cứng bề mặt, thấm Nito có tác dụng chống mài mòn bề mặt lõi.

      Sở dĩ lõi khuôn đúc áp lực phải gia công và nhiệt luyện cầu kỳ như vậy là do điều kiện làm việc khắc nghiệt. Như các bạn đã biết nhiệt độ nóng chảy của nhôm khoảng 660 độ C kèm theo đó là áp lực lớn để đẩy rỗ khí từ sản phẩm ra đậu ngót (nơi chứa rỗ khí) khiến cho bề mặt lõi khuôn sẽ bị sói mòn rất nhanh nếu không được nhiệt luyện và thấm Nito. Tuy nhiên sau khi đúc cỡ vài nghìn tới hàng vạn sản phẩm thì bộ khuôn đúc áp lực cũng bắt đầu có hiện tượng bị bào mòn, lòng khuôn bị rộng ra đồng nghĩa với sản phẩm sẽ to lên.

Lõi khuôn sau tôi

Hình ảnh 3D thiết kế

      Sau khi được đúc ra, sản phẩm nhôm sẽ phải gia công thêm theo yêu cầu kỹ thuật của chi tiết. Thường là khoả mặt, khoan, doa để bắt đúng kích thước theo bản vẽ 2D. Như vậy kèm theo đó là máy móc, nhân công, đo kiểm (với hệ thống dưỡng, calip, máy đo 3D...). Chính vì vậy sản đúc áp lực sẽ có giá thành đắt hơn so với sản phẩm nhựa, vì sản phẩm nhựa đa phần chỉ ép ra, loại bỏ gate là có được thành phẩm (trong trường hợp đã test khuôn OK).

Hình ảnh đồ gá lật, khoan doa các lỗ bắt vít và định vị trên bưởng côn xe 81

     

       Trong trường hợp đặc biệt như bưởng côn do chứa dầu nên cần thêm đồ gá kiểm kín khí, đồ gá kiểm tra toạ độ các lỗ bắt vít, 2 lỗ định vị bưởng....

II, Khuôn ép nhựa

      Về mặt cấu tạo khuôn ép nhựa sẽ khác với khuôn đúc áp lực ở hệ thống cấp dòng (nhựa lỏng, kim loại lỏng), khuôn đúc áp lực còn có thêm đậu ngót để bẫy rỗ khí. Còn lại đa phần các kết cấu có cấu tạo và tác dụng tương đương nhau.

      Một số khuôn ép nhựa yêu cầu cao, dùng cho các tập đoàn lớn vẫn có yêu cầu thấm Nito, song do điều kiện làm việc (dòng nhựa lỏng khoảng 200 độ C) không khắc nghiệt như khuôn đúc áp lực nên tuổi thọ khuôn ép nhựa thường cao hơn hẳn so với khuôn đúc áp lực (có thể lên tới hàng triệu sản phẩm)

      Các sản phẩm nhựa thông thường chỉ cần tách bỏ sản phẩm khỏi gate là đã có được thành phẩm, một số dòng gate phun khuôn 3 tấm, gate ngầm (sub gate) sản phẩm và gate tự tách trong quá trình đóng mở khuôn. Chính vì vậy đa phần các sản phẩm nhựa ép sẽ có giá thành thấp hơn sản phẩm đúc áp lực (không phải toàn bộ nhé, còn tuỳ vào loại vật liệu nhựa và yêu cầu riêng đặc biệt của từng loại sản phẩm, một số sản phẩm về y tế với vật liệu nhựa đắt tiền và yêu cầu kỹ thuật cao nên có giá thành rất cao)

      Về độ phổ biến, các sản phẩm nhựa có mặt hầu như khắp nơi, ô tô, điện thoại máy tính, đồ gia dụng, dụng cụ y tế,..... cũng chính vì độ phổ biến nên cơ sở lý thuyết, tiêu chuẩn thiết kế khuôn được hình thành và phát triển khá phổ biến ở Việt Nam. Cụ thể, các trung tâm đào tạo thiết kế khuôn ép nhựa có rất nhiều, nhưng các trung tâm đào tạo thiét kế khuôn đúc áp lực rất ít, chưa phổ biến như khuôn ép nhựa.

      Để có thể thiết kế khuôn tốt, thì kiến thức mọi người nên chuẩn bị về gia công phay CNC, xung EDM, cắt dây, mài, đánh bóng....... đặc biệt là phay CNC, kiến thức về vật liệu làm khuôn, vật liệu cấu thành sản phẩm.... Và cách tốt nhất chính là làm thật, hãy xin vào các công ty có thiết kế, gia công khuôn, đừng vội học theo các trung tâm đào tạo thiết kế kẻo tiền mất, cuối cùng ra đi làm lại không làm được việc.

      Cuối cùng VN CNC xin cảm ơn các bạn đã chú ý theo dõi bài đọc này, hẹn gặp lai các bạn trong những bài viết khác trong thời gian tới nhé!

                                                                                                          VN CNC

                                                                            Share a real things, not just in the computer